Pompa ciepła to jeden z najpopularniejszych sposobów na ogrzewanie domu. Sprzedawcy tych urządzeń oferują nam wiele modeli o różnych parametrach. Sprawia to, że często czujemy się zagubieni i nie wiemy, czym kierować się podczas jej wyboru. Oto poradnik, który przedstawi kilka kluczowych kwestii, które należy uwzględnić, mając zamiar zakupić pompę ciepła.
Rodzaje pomp ciepła ze względu typ źródła ogrzewania
W ostatnich latach bardzo dużą popularnością cieszą się pompy ciepła korzystające z odnawialnych źródeł energii. Można wyodrębnić trzy podstawowe rodzaje urządzeń, przyjmując za kryterium podziału rodzaj źródła ciepła. Są to pompy gruntowe, wodne oraz powietrzne. Czym charakteryzuje się każdy z typów?
Pompa gruntowa
Jak sama nazwa wskazuje, pompa gruntowa wykorzystuje ciepło z ziemi. Urządzenie to charakteryzuje się wysoką wydajnością ze względu na dobre dopasowanie do naszych warunków klimatycznych. Tego rodzaju instalacja może przyjmować formę sond pionowych lub poziomych kolektorów. Łatwiejsza do wykonania jest zdecydowanie ta druga opcja, jednak dużym minusem takiego rozwiązania jest konieczność wygospodarowania dużego terenu na działce. W przypadku mniejszych działek może okazać się to problematyczne.
Ogromną zaletą wykorzystania gruntu do ogrzewania domu jest jego stała, dodatnia temperatura. Warto wiedzieć, że im głębiej w ziemię sięga odwiert, tym jest ona wyższa. Co ważne, temperatura głęboko pod ziemią jest odporna na zmiany temperatury na powierzchni. Wykonywanie odwiertów ma jednak wadę w postaci wysokich kosztów.
Pompa wodna
To rozwiązanie również cieszy się dużą popularnością wśród właścicieli domów jednorodzinnych i podobnie jak pompa gruntowa, charakteryzuje je wysoka wydajność energetyczna. W tym przypadku, co oczywiste, pompa jest napędzana za pomocą płynącej wody. Ten rodzaj urządzenia posiada jednak szereg wad. Podstawowym są duże koszty wykonania. Oprócz tego bardzo często cieki wodne znajdujące się pod daną posesją nie są wystarczające, aby zasilić taką pompę ciepła. Problemem może być także nieodpowiedni skład wody.
Dosyć oryginalnym, jednak rzadko spotykanym rozwiązaniem jest wykorzystanie stawu lub rzeki do napędzenia urządzenia. Problem z tym pomysłem jest jednak zasadniczy – niewiele działek posiada dostęp do tego rodzaju zasobów. Jeżeli jednak ktoś mieszka w pobliżu stawu lub rzeki, jest to rozwiązanie warte rozważenia ze względu na swoją bezawaryjność i efektywność.
Pompa powietrzna
Zdecydowanie najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest jednak pompa powietrzna, której działanie opiera się na powietrzu pobieranym z zewnątrz. Na rynku można spotkać się z dwoma jej rodzajami: systemem nadmuchowym (typu powietrze-powietrze) oraz systemem wodnym (typu powietrze-woda). Ogromną zaletą powietrznej pompy powietrza jest fakt, że można ją wykorzystać w dowolnych warunkach. Nie wymaga ona również żadnej specyficznej instalacji, co sprawia, że koszty wykonania znacznie się obniżają.
Nie jest jednak tak, że pompa powietrzna nie ma wad. Największą z nich jest to, że temperatura na zewnątrz może przyjmować skrajne postaci. Może ona spaść nawet do -25 stopni Celsjusza. W takich warunkach urządzenie nadal działa, ale jednocześnie zużywa dużo prądu. Aby zredukować działanie tego problemu, warto połączyć instalację z fotowoltaiką, co może doprowadzić nas do oszczędności.
Pompa MONOBLOK oraz SPLIT – czym się różnią?
Kilka słów obowiązkowo należy poświęcić jednemu z najbardziej popularnych rozwiązań, czyli pompom powietrznym typu powietrze-woda. Posiadają one dwa rodzaje kontrukcji – MONOBLOK oraz SPLIT. Różnice te oparte są na budowie układu chłodniczego. W tym miejscu wyjaśnić, czym dokładnie różnią się pomiędzy ze sobą wspomniane dwa układy.
Podstawową różnicą jest lokalizacja wymiennika ciepła, czyli skraplacza. W przypadku pompy ciepła typu SPLIT skraplacz znajduje się w jednostce wewnętrznej. Wynikiem tego jest fakt, że układ chłodniczy dzieli się na dwie jednostki. W przypadku MONOBLOK układ chłodniczy znajduje się w obrębie jednej jednostki. Jest on wykonany na etapie produkcji.
Z tej podstawowej różnicy wynika główna różnica. Urządzenie SPLIT jest skonstruowane w taki sposób, że jednostka zewnętrzna i wewnętrzna połączona jest ze sobą przewodem chłodniczym. MONOBLOK jest natomiast połączony przewodami wody grzewczej lub czynnika niezamarzającego.
Pompa ciepła a zapotrzebowanie grzewcze
Decydując się na zakup pompy ciepła, należy w pierwszej kolejności uwzględnić potrzeby, które ma zaspokajać. W sklepach można znaleźć modele zarówno służące do ogrzewania budynku, jak i będące częścią systemu wentylacyjnego. Duże znaczenie w kontekście wyboru ma także to, czy dom znajduje się na etapie budowy, czy system będzie instalowany w istniejącym już budynku. Aby prawidłowo dobrać pompę ciepła, należy na podstawie powierzchni wyliczyć kubaturę budynku oraz roczne zużycie wody. Innymi czynnikami, które trzeba wziąć pod uwagę, są rodzaj izolacji cieplnej, a także średnie temperatury panujące w okolicy.
Dobrze dopasowana pompa ciepła musi całkowicie pokrywać zapotrzebowanie energetyczne danego budynku. Na podstawie przedstawionych powyżej parametrów dobiera się urządzenie o odpowiedniej mocy, długość pętli ogrzewania podłogowego lub typ grzejników. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że obliczenie zapotrzebowanie potrzebne do zakupu urządzenia jest jedynie szacunkowe. Nie da się obliczyć go precyzyjnie ze względu na różne przyzwyczajenia mieszkańców, a także parametry techniczne samego budynku.
Efektywność pompy ciepła
Kolejnym aspektem, który należy uwzględnić przy zakupie pompy ciepła, jest jej wydajność energetyczna. Parametr ten zależny jest od warunków pracy, do których została przeznaczona. W sytuacji, kiedy temperatura zewnętrzna spadnie poniżej mocy obliczeniowej, urządzenie może mieć problemy z wytworzeniem odpowiedniej mocy. Informację o wydajności danego modelu możemy uzyskać, sprawdzając współczynnik COP, czyli mówi o stosunku mocy grzewczej do mocy elektrycznej napędu sprężarki.
Warto wiedzieć, że w przypadku większości modeli podaje się go dla temperatury 0 stopni Celsjusza na wejściu z dolnego źródła oraz 35 stopni Celsjusza na zasilaniu systemu. Zasada działania jest bardzo prosta. Im niższa różnica pomiędzy obydwoma temperaturami, tym większa wydajność danego urządzenia.
Kwestia mocy elektrycznej i grzewczej sprężarki
Zacznijmy od zdefiniowania, czym jest moc grzewcza. Najprościej mówiąc, jest to ilość energii cieplnej, jaką sprężarka może dostarczyć do instalacji. Parametr ten posiada oznaczenie Pg. Pozwala on określić maksymalne zapotrzebowanie na ciepło, co pozwala na ogrzewanie domu w każdej temperaturze, nawet tej skrajnie ujemnej. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że im większa moc, tym więcej energii elektrycznej zużywa urządzenie. Moc grzewcza może odpowiadać jedynie za 70% zapotrzebowania.
W przypadku większych potrzeb energetycznych konieczne będzie podłączenie innych urządzeń grzewczych, które w razie potrzeby będą wspomagały działanie pompy. Warto również wiedzieć, że moc elektryczną podaje się jako Pe, a pełna sprawność pompy wymaga 25% czerpanych z energii elektrycznej.
